ARAŞTIRMALAR

Bu ihtiyaç analizi Aydın Doğan Vakfı’nın Avrupa Birliği tarafından finanse edilen (IPA III/2023/450- 059) “Güçlü Kızlar, Güçlü Yarınlar” projesi kapsamında hazırlanmıştır. Türkiye’deki genç kadınlar ve kız çocuklarının güçlenme süreçlerini kapsamlı bir şekilde inceleyerek, toplumsal cinsiyet eşitliği, (ekonomik, sosyal, politik) güçlenme ve liderlik gibi alanlarda karşılaşılan zorlukları ve fırsatları belirlemeyi; bu alanda çalışan sivil toplum kuruluşları (STK) ile potansiyel iş birliği ve kapasite gelişimine açık boşlukları tespit etmeyi amaçlamaktadır.

Proje, üç yıl boyunca aşamalı olarak yürütülecek faaliyetlerle hayata geçirilecektir. İlk yıl, ihtiyaç analizleri ve stratejik planlamalarla geçerken, ikinci yıl kapasite geliştirme, gençlik kampları ve eğitim programlarına odaklanılacak. Üçüncü yıl ise faaliyetler devam ederken uygulanan programların etkisi değerlendirilecek ve sürdürülebilirlik için gerekli adımlar atılacaktır.

Projenin temel amacı, Türkiye’de dezavantajlı gruplarla çalışan sivil toplum kuruluşlarını güçlendirerek insan haklarının, temel haklarını toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve sosyal kapsayıcılığın teşvik edilmesini sağlamaktır.

Aydın Doğan Vakfı olarak, 1996 yılında kurulduğumuz günden beri, Türkiye’nin kalkınmasına ve topluma
katkıda bulunmak amacıyla başta kız çocukların eğitimi olmak üzere eğitim, kültür-sanat, spor gibi birçok
konuda etki odaklı işler yoluyla faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. İnanıyoruz ki, kız çocuklara eşit hak ve
fırsatlar sunulduğunda başaramayacakları bir şey yok. Kız ve oğlan çocukların toplumsal olarak
kendilerini eşit hissedebilmesi için olumsuz önyargılardan kurtulmamız gerekiyor. Biz de Aydın Doğan
Vakfı olarak bu olumsuz önyargıları, kızların lehine çevirebilmek için çalışıyoruz. Kız çocukların, oğlan
çocuklar kadar yapabildikleri ve başarılı olabildikleri alanlar olduğunu biliyoruz.

Vakıf olarak kız çocuklarının eğitimi ve kadının birey hakkına sahip olması, güçlenmesi için çalışmalar yürütüyoruz. Bu amaçla da eğitim ve kadın konularıyla ilgili derinlemesine araştırmalar yapan kurumları da destekliyor, ayrıca belirlediği alanlarda araştırma çalışmalar yapıyoruz.

Araştırma kitapçığında öncelikle dünyada ve Türkiye’de kız çocukların eğitime erişimi ve güçlenmesi ile ilgili küresel hedefler ele alınıyor ve en güncel veriler doğrultusunda mevcut durum ortaya konuyor. İkinci bölümde, Aydın Doğan Vakfı’nın kız çocuklar için yaptığı çalışmalar bu veriler ve akademik çalışmalar ışığında inceleniyor.

Eğitim Reformu Girişimi iş birliğiyle gerçekleştirdiğimiz bu araştırma ile 2015 yılında uygulanan iki önemli uluslararası değerlendirme olan PISA ve TIMS’te, Türkiye’deki kız ve erkek çocuklar arasındaki başarı farkını ve bu farkın belirleyicilerini inceledik.

Araştırma kızların başarı motivasyonu, okula aidiyet hissi ve öğrenmeyi sevme gibi avantajlı özelliklerinin PISA ve TIMSS puanlarına gerektiği kadar yansımadığını ortaya koydu ve bu durumun nedenlerinin araştırılması gerektiğini gösterdi.

Bu başlıkta kız çocukların eğitiminin hem kendileri hem de toplum için olumlu sonuçlarına dair dünyadan ve Türkiye’den güncel araştırmaların sonuçlarını paylaştık.

Türkiye’de Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin başlamasından bu yana kız çocukların eğitimi alanında alınan mesafeyi UNESCO verileri ışığında değerlendirdik.

Ayrıca araştırma “Baba Beni Okula Gönder” seferberliğinin etkinliklerini özetliyor, yarattığı etkileri ortaya koyuyor ve vakfımızın 2015 yılı sonrasında gerçekleştirdiği kız çocukların eğitimine destek projelerinin etkinliğini de gözler önüne seriyor.

Aydın Doğan Vakfı ve TESEV iş birliğiyle hazırlanan internet sitesinde Türkiye’deki çocuklarla ilgili demografik, sosyal ve ekonomik verileri bir araya getirerek kolay okunabilen harita, grafik ve görsellere dönüştürdük.

Böylece, özellikle kız çocukları ile ilgili çalışan karar alıcı, akademisyen ve sivil toplum örgütlerinin bu verilerden daha kolay faydalanabilmelerini sağladık.

turkiyedecocuklar.org

https://www.tesev.org

Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi ile beraber ilerlediğimiz bu araştırmada “Baba Beni Okula Gönder” yurtlarında kalan 14-18 yaş grubu genç kızların akademik, sosyal ve duygusal durum ve gereksinimlerini belirlemek ve yurt ortamlarındaki fiziksel, sosyal ve kültürel koşulları tespit etmeyi amaçlayan bir anket çalışması yürütüldü.

Çalışmanın sonunda 30 yurttan toplanan veriler ışığında, ergen kızların gelişim göstergelerinin, kişisel ve akademik gelişimlerinin ve yurt yaşamlarını destekleyecek programların temelini oluşturmaya yönelik öneriler oluştu.

Vakfımızın desteğiyle İstanbul Teknik Üniversitesi Bilim Mühendislik ve Teknolojide Kadın Araştırmaları ve Uygulama Merkezi tarafından gerçekleştirilen bu araştırma, çocuk bakım merkezleri ve okul öncesi eğitim kurumlarına yapılacak ek harcamaların beraberinde getireceği yeni iş fırsatlarını, gelir ve yoksulluk açısından etkilerini ve toplumsal cinsiyet eşitliği açısından çıktılarını değerlendirdi.